kontakt@centrumczasdlanas.pl“Pamiętam jak miałam 8 lat, gdy po szkole wróciłam do domu i znalazłam ojca w przedpokoju. Powiesił się.”
“Gdy byłem dzieckiem, moczyłem się w nocy w łóżku. Za każdym razem gdy to robiłem, mama krzyczała i biła mnie mocno.”
Co to jest trauma?
Trauma jest doświadczeniem, które powoduje skrajny stres i wywołuje uczucie niebezpieczeństwa lub zagrożenia życia. Trauma towarzyszy nam w momencie, gdy nasze ciało i mózg są zagrożone. Mogą to być wydarzenia takie jak: przemoc, wypadek, śmierć bliskiej osoby, molestowanie seksualne, wojna itd.
Te trudne, bolesne wydarzenia, których byliśmy świadkami, lub których sami doświadczyliśmy na sobie, mają wpływ na całą naszą osobę, włącznie z naszym ciałem, umysłem, emocjami. Uczucie beznadziejności, bezradności, a także niechęci do życia są w takich sytuacjach normalne.
Przytłoczeni wspomnieniami
W dniach i tygodniach, następujących po trudnym, traumatycznym wydarzeniu, doświadcza się typowych reakcji takich jak, trudności ze snem, koszmary, lęk, niepokój, przygnębienie, odrętwienie, utrata zainteresowań innymi ludźmi i aktywnościami.
Reakcje na traumatyczne wydarzenia są normalne i naturalne, a także zależą od osobistych doświadczeń i reakcji na wydarzenia. Niemniej jednak, niektóre reakcje mogą prowadzić do trudności w codziennym funkcjonowaniu. Nieprzepracowane, mogą odezwać się po latach.
Jak działa mózg
Mózg w sytuacji traumy działa w sposób bardzo specyficzny. Reakcja walki lub ucieczki jest inicjowana przez układ nerwowy współczulny, który zwiększa produkcję hormonów takich jak adrenalina i kortyzol. Te hormony zwiększają przepływ krwi do mięśni, zwiększając siłę i szybkość, a jednocześnie zmniejszają aktywność układu trawiennego i odpornościowego.
Podczas traumy, procesy myślowe związane z rozumieniem i kontrolowaniem sytuacji stają się mniej skuteczne, ponieważ mózg skupia się na działaniu automatycznym, przyspieszonej reakcji walki lub ucieczki. W niektórych przypadkach mózg może nawet zablokować świadomą pamięć, aby uniknąć powtarzającego się bólu i stresu. Dlatego też może być nam trudno dokładnie odtworzyć w pamięci trudne wydarzenia z przeszłości.
Powrót do równowagi
W sytuacji w której spotyka nas coś niezwykle bolesnego, co przekracza nasze możliwości adaptacyjne w danej chwili, chcemy uniknąć myślenia o tym, co się stało. Często jednak wspomnienia o tych trudnych zdarzeniach pojawiają się nieproszone i są jak połamane kawałki szkła, którymi łatwo się skaleczyć, powodując nieznośny ból.
Na szczęście mózg ma również zdolność do przystosowania się i naprawy po trudnych doświadczeniach. Procesy neuroplastyczności pozwalają na zmianę połączeń nerwowych i przystosowanie się mózgu do nowych sytuacji. Dlatego też, nasze bolesne kawałki wspomnień nie muszą pozostawać w postaci zniszczonej. Mogą być uporządkowane w spójną historię, która opisze ochronną narrację wokół doświadczanego bólu. Będzie to opowieść mniej groźna i bardziej możliwa do opanowania niż jej oddzielne odłamki. Możemy to zrobić np. dzięki profesjonalnej psychoterapii. Warto też starać się nawiązać kontakt z ludźmi wokół siebie, którzy nas wspierają.
Jako uzupełnienie rozmowy ze specjalistą, można wspomóc się medytacją, która wycisza nasz układ nerwowy. Ruch, może pomóc w uwolnieniu napięcia ciała. Sztuka, może pomóc w przetwarzaniu trudnych emocji poprzez wyrażenie ich w bezpieczny sposób. Niewiele jednak rzeczy działa bardziej uzdrawiająco niż miłość i ludzka obecność.